Hoe is Valentijnsdag onstaan?!

Roze rozen, chocolade in hartjesvormen, kaarten en romantische uitstapjes. Zaterdag 14 februari 2015 staat in het teken van hartstocht. Valentijnsdag is voor velen hét moment om de liefde te verklaren. Of dit nu de eerste toenadering is, of een bezegeling van een jarenlange relatie, Valentijnsdag maakt net die extra kriebels in mensen los. Niet alleen bij geliefden, of potentiële partners, ook bij vriendschappen en familie staat deze dag in het teken van dat beetje extra affectie. Valentijnsdag wordt al jaren gevierd als het feest van de romantische liefde, maar wist je dat de oorsprong gehuld is in mysteries? Er zijn namelijk verschillende theorieën over de geschiedenis van Valentijnsdag.

De eerste theorie over het onstaan van Valentijnsdag: Claudius II 

De eerste mogelijke oorsprong van Valentijnsdag neemt ons mee naar de 3e eeuw na Christus, de tijd van de christelijke priester Sint Valentijn uit Rome. Volgens de overlevering bestond er in die tijd een keizerlijke wet die het soldaten verbood om te trouwen omdat men geloofde dat vrijgezellen eerder bereid waren te sterven op het slagveld. Valentijn was echter van mening dat liefde alles overwon en hij zou in het geheim toch soldaten hebben gehuwd. Keizer Claudius II (268-270) ontdekte dit en hij liet Sint Valentijn op 14 februari 269 soldaten executeren. Zo werd Valentijn een martelaar voor de liefde, in plaats van de brenger van de liefde zoals hij nu wordt afgebeeld. De kans is echter groot dat dit verhaal er pas later is bij verzonnen, want het enige bekende biografische feit van Valentijn is zijn sterfdatum.

De tweede theorie over de oorsprong van Valentijnsdag: Lupercalia

Een andere mogelijke oorsprong van Valentijnsdag is het Romeinse feest Lupercalia, dat eveneens plaatsvond op 14 februari. Dit festival werd gehouden ter ere van Lupercus, de god van de schaapherders, en Lupa, de wolvin die Romulus en Remus opvoedde. Het feest begon, volgens een beschrijving van de Griekse historiograaf Plutarchus, met de rituele slachting van een hond en twee geiten. De geitenhuiden werden vervolgens verwerkt tot een aantal riemen. Deze riemen werden gebruikt voor een aantal jonge mannen, die naakt door de straten van Rome renden. Ze gebruikten de riemen om uit te halen naar de toegesnelde en zeer enthousiaste vrouwen. Iedere vrouw die geraakt werd zou namelijk zwanger worden, of, indien ze dat al was, een goede bevalling hebben. De enige romantische connectie tussen dat feest en de huidige Valentijnsdag is de datum. Historici vermoeden daarom ook hier dat het verband tussen Valentijnsdag en de Lupercalia een later verzinsel is.

De derde en laatstje theorie over de oorsprong van Valentijnsdag: Chaucer

Bij bovenstaande theorieën voert het vermoeden dat het een verzinsel is de boventoon. De deze theorie lijkt de beste omschrijving te geven van de werkelijke geschiedenis van Valentijnsdag. De eerste echte historische vermelding van Valentijnsdag is afkomstig van de veertiende-eeuwse schrijver  Geoffrey Chaucer. Hij schreef in zijn ‘Parlement of Foules’ (1382) de volgende zin: “Want dit was op Sint Valentijns dag, als elke vogel zijn maatje komt kiezen”. Aanvankelijk werd aangenomen dat Chaucer hiermee verwees naar 14 februari, maar de meeste vogels in Engeland paren niet zo vroeg in het jaar. Het is dan ook waarschijnlijker dat hij verwees naar 2 mei, de heilige dag van Sint Valentijn van Genoa, of dat hij de traditie volledig verzonnen had. Desalniettemin vonden de termen ‘Valentijn’ en ‘Valentijnsdag’ sindsdien al snel intrede in de romantische literatuur. Zo zong het personage Ophelia in het toneelstuk Hamlet (1600-1601) van Shakespeare:

To-morrow is Saint Valentine’s day,
All in the morning betime,
And I a maid at your window,
To be your Valentine.